Bezpieczeństwo towarowego transportu drogowego w Polsce: regionalne wzorce wypadków i koszty uszkodzeń infrastruktury

Marcin Świtała; Maciej Maliszewski; Agata Kowalewska; Rafał Królikowski

doi:10.7409/rabdim.025.017

Opublikowane: 2025-09-09

Tom 24 Nr 3 (2025)

Bezpieczeństwo towarowego transportu drogowego w Polsce: regionalne wzorce wypadków i koszty uszkodzeń infrastruktury

Marcin Świtała

, Maciej Maliszewski

, Agata Kowalewska

, Rafał Królikowski

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.7409/rabdim.025.017

Abstrakt

Artykuł prezentuje wyniki analizy skali i struktury zdarzeń drogowych z udziałem pojazdów transportu towarowego w Polsce w 2022 roku. Na podstawie krajowych danych statystycznych przeprowadzono szczegółowe badania wypadków i kolizji obejmujących zarówno samochody dostawcze, jak i ciężarowe, ze szczególnym uwzględnieniem ich rozmieszczenia w ujęciu regionalnym, według kategorii dróg, rodzaju zdarzeń oraz lokalizacji. Uzyskane wyniki wskazują na wyraźne różnice regionalne: największą liczbę zdarzeń odnotowano w Polsce centralnej i południowej, zwłaszcza w województwach o dużym natężeniu ruchu i gęstej sieci drogowej. Na szczególne podkreślenie zasługują zdarzenia występujące na autostradach i drogach ekspresowych, które, mimo że stanowią stosunkowo niewielki odsetek całej sieci, generują nieproporcjonalnie wysoki udział wypadków z udziałem pojazdów ciężarowych. Przeprowadzona w pracy analiza pozwoliła również zidentyfikować typowe scenariusze zdarzeń, wśród których najczęściej występują zderzenia boczne oraz najechania na tył, podczas gdy wypadki z udziałem pieszych czy zderzenia czołowe wiążą się zazwyczaj z poważniejszymi skutkami. Artykuł odnosi się także do konsekwencji finansowych omawianych zdarzeń, koncentrując się na kosztach odtworzenia infrastruktury drogowej uszkodzonej przez pojazdy ciężarowe. Wyniki badań wskazują na potrzebę bardziej zróżnicowanego i przestrzennie ukierunkowanego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem w transporcie towarowym, które uwzględnia zarówno dynamikę ruchu, jak i podatność poszczególnych użytkowników dróg oraz odporność elementów infrastruktury.

Słowa kluczowe:

bezpieczeństwo transportu, kolizje drogowe, koszty odtworzenia, transport towarowy, wypadki drogowe

Inne teksty tego samego autora

Marcin Świtała, Katarzyna Regulska, Analiza kosztów cyklu życia jako narzędzie zarządzania infrastrukturą drogową – wybrane zagadnienia , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 22 Nr 4 (2023)
Agnieszka Łukasiewicz, Marcin Świtała, Różnice pomiędzy modelem ruchu a rzeczywistym natężeniem i strukturą ruchu drogowego , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 19 Nr 1 (2020)
Dominika Maliszewska, Maciej Maliszewski, Ocena efektywności remontów weekendowych ulic Warszawy na podstawie parametrów czaszy ugięć i sztywności konstrukcji nawierzchni , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 23 Nr 4 (2024)
Adam Zofka, Dominika Maliszewska, Maciej Maliszewski, Jacek Boratyński, Zastosowanie metody FTIR ATR do badania zawartości polimeru w asfaltach modyfikowanych oraz do oceny podatności asfaltu na starzenie , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 14 Nr 3 (2015)
Dominika Maliszewska, Maciej Maliszewski, Rafał Rembelski, Weryfikacja efektywności napraw weekendowych ulic Warszawy na podstawie parametrów czaszy ugięć , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 20 Nr 3 (2021)
Marcin Świtała, Wiesław Liszewski, Typologia aktywności mieszkańców miast w zakresie ich mobilności , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 21 Nr 4 (2022)
Agnieszka Łukasiewicz, Marcin Świtała, Ewa Kamińska, Katarzyna Regulska, Zastosowanie MaaS w zrównoważonej mobilności miejskiej na przykładzie wybranych rozwiązań europejskich i polskich , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 22 Nr 3 (2023)
Marcin Świtała, Renata Cichos-Kabut, Kosztochłonność metod wzmocnienia podłoża w budownictwie drogowym - wyniki badań opinii inwestorów oraz przedsiębiorstw branżowych , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 23 Nr 4 (2024)
Ewa Kamińska, Marcin Świtała, Tomasz Kamiński, Wybrane zagadnienia analizy ekobilansowej materiałów pochodzących z recyklingu, wykorzystywanych w budownictwie drogowym , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 22 Nr 4 (2023)
Marcin Świtała, Agnieszka Łukasiewicz, Oddziaływanie inwestycji drogowych na aktywność gospodarczą w świetle opinii przedsiębiorstw prowadzących działalność w otoczeniu trasy , Roads and Bridges – Drogi i Mosty: Tom 18 Nr 4 (2019)

1 2 > >>

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Świtała, M., Maliszewski, M., Kowalewska, A., & Królikowski, R. (2025). Bezpieczeństwo towarowego transportu drogowego w Polsce: regionalne wzorce wypadków i koszty uszkodzeń infrastruktury. Roads and Bridges – Drogi I Mosty, 24(3), 297–317. https://doi.org/10.7409/rabdim.025.017

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Transport – wyniki działalności w 2022 roku. GUS, Warszawa 2023
Google Scholar

Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2021-2030. Ministerstwo Infrastruktury, Sekretariat Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Warszawa 2022.
Google Scholar

Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021-2024. Załącznik do uchwały nr 29/2021 Rady Ministrów z dnia 23 lutego 2021 r.
Google Scholar

Strategia Zrównoważonego Transportu do 2030 r. Załącznik do uchwały nr 105/2009 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r.
Google Scholar

Jamroz K., Żukowska J., Michalski L.: Wyzwania i kierunki działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego w nadchodzącej dekadzie w Polsce. Transport Miejski i Regionalny, 1, 2019, 5-14, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-5d757af8-d7c9-401e-926a-40e9b3a5bf04 (22.08.2025)
Google Scholar

Mitas A.W., Jaździk-Osmólska A.: Evaluation method for social costs, including economical ones, of road accidents in Poland from the aspect of BRD. Roads and Bridges – Drogi i Mosty, 13, 4, 2015, 379-391, DOI: 10.7409/rabdim.014.023
Google Scholar

Bąk J., Bąk-Gajda D.: Psychologiczne czynniki bezpieczeństwa ruchu drogowego. Eksploatacja i niezawodność, 3, 2008, 22-29, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BAT1-0030-0003 (22.08.2025)
Google Scholar

Jamroz K.: Review of road safety theories and models. Journal of KONBiN, 4, 1, 2008, 89-108, https://journalofkonbin.com/article/533975/en (22.08.2025)
Google Scholar

Unarski J.: Rola kultury bezpieczeństwa w kształtowaniu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Transport Miejski i Regionalny, 4, 2012, 39-43, https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-BPS5-0001-0081 (22.08.2025)
Google Scholar

Raczyński M.: Bezpieczeństwo w ruchu drogowym – piesi jako niechronieni uczestnicy ruchu drogowego. Ogrody Nauk i Sztuk, 10, 2020, 92-102, DOI: 10.15503/onis2020.92.102
Google Scholar

Raftery S.J., Grigo J.A., Woolley J.E.: Heavy vehicle road safety: A scan of recent literature. Journal of the Australasian College of Road Safety, 22, 3, 2011, 18-24
Google Scholar

Konecka S., Stajniak M., Szopik-Depczyńska K.: Ryzyko zakłóceń w sektorze TSL. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 17, 12, cz. 2 Systemy logistyczne w gospodarowaniu, 2016, 219-233, http://bazekon.icm.edu.pl/bazekon/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171477703 (22.08.2025)
Google Scholar

Christie N., O’Toole S., Holcombe A., Bull N., Helman S.: Managing the road safety risks of last mile deliveries with telematics: Views among drivers and managers in the UK. Journal of Transport & Health, 40, 2025, Article ID: 101954, DOI: 10.1016/j.jth.2024.101954
Google Scholar

Adachi M., Nobukawa S., Inagaki K.: Assessment of driver fatigue-related brain responses and causal factors during driving under different traffic conditions. Frontiers in Applied Mathematics and Statistics, 10, 2024, Article ID: 1426253, DOI: 10.3389/fams.2024.1426253
Google Scholar

Jamroz K., Smolarek L.: Driver fatigue and road safety on Poland’s national roads. International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, 19, 2, 2013, 297-309, DOI: 10.1080/10803548.2013.11076987
Google Scholar

Mollicone D., Kan K., Mott C., Bartels R., Bruneau S., van Wollen M., Van Dongen H.P.: Predicting performance and safety based on driver fatigue. Accident Analysis & Prevention, 126, 2019, 142-145, DOI: 10.1016/j.aap.2018.03.004.
Google Scholar

Hopkins J., Hawking P.: Big data analytics and IoT in logistics: a case study. The International Journal of Logistics Manage- ment, 29, 2, 2018, 575-591, DOI: 10.1108/IJLM-05-2017-0109
Google Scholar

Sordyl J.: Application of the AHP method to analyze the significance of the factors affecting road traffic safety. Transport Problems, 10, 2, 2015, 57-68, http://transportproblems.polsl.pl/pl/Archiwum/2015/zeszyt2/2015t10z2_06.pdf (22.08.2025)
Google Scholar

Sakhapov R., Nikolaeva R.: Economic aspects of traffic safety administration. Transportation Research Procedia, 20, 2017, 578-583, DOI: 10.1016/j.trpro.2017.01.093
Google Scholar

Theofilatos A., Yannis G.: A review of the effect of traffic and weather characteristics on road safety. Accident Analysis & Pre- vention, 72, 2014, 244-256, DOI: 10.1016/j.aap.2014.06.017
Google Scholar

Sakhapov R., Nikolaeva R.: Traffic safety system management. Transportation Research Procedia, 36, 2018, 676-681, DOI: 10.1016/j.trpro.2018.12.126
Google Scholar

Khadka A., Gautam P., Joshi E., Pilkington P., Parkin J., Joshi S.K., Mytton J.: Road safety and heavy goods vehicle driving in LMICs: Qualitative evidence from Nepal. Journal of Transport & Health, 23, 2021, Article ID: 101247, DOI: 10.1016/j.jth.2021.101247
Google Scholar

Koetse M.J., Rietveld P.: The impact of climate change and weather on transport: An overview of empirical findings. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 14, 3, 2009, 205-221, DOI: 10.1016/j.trd.2008.12.004
Google Scholar

Camp J., Abkowitz M., Hornberger G., Benneyworth L., Banks J.C.: Climate change and freight-transportation infrastructure: Current challenges for adaptation. Journal of Infrastructure Systems, 19, 4, 2013, 363-370, DOI: 10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000151
Google Scholar

Batarlienė N.: Risk and damage assessment for transportation of dangerous freight. Transport and Telecommunication, 19, 4, 2018, 356-363, DOI: 10.2478/ttj-2018-0030
Google Scholar

Davidović J., Pešić D., Lipovac K., Antić B.: The significance of the development of road safety performance indicators related to driver fatigue. Transportation Research Procedia, 45, 2020, 333-342, DOI: 10.1016/j.trpro.2020.03.024
Google Scholar

Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r. Krajowa Ministerstwo Infrastruktury, Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Warszawa 2023
Google Scholar

Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2022 r. Stan w dniu 31 grudnia. GUS, Warszawa 2023
Google Scholar

Ruch drogowy 2020/2021. GDDKiA, Warszawa 2022
Google Scholar

Tsai M.C., Su C.C.: Scenario analysis of freight vehicle accident risks in Taiwan. Accident Analysis & Prevention, 36, 4, 2004, 683-690, DOI: 10.1016/j.aap.2003.05.001
Google Scholar

Blazquez C.A., Picarte B., Calderón J.F., Losada F.: Spatial autocorrelation analysis of cargo trucks on highway crashes in Chile. Accident Analysis & Prevention, 120, 2018, 195-210, DOI: 10.1016/j.aap.2018.08.022
Google Scholar

Ramiani M.B., Shirazian G.: Ranking and determining the factors affecting the road freight accidents model. Civil Engineering Journal, 6, 5, 2020, 928-944, DOI: 10.28991/cej-2020-03091518
Google Scholar

Newnam S., Goode N.: Do not blame the driver: A systems analysis of the causes of road freight crashes. Accident Analysis & Prevention, 76, 2015, 141-151, DOI: 10.1016/j.aap.2015.01.016
Google Scholar

Chand A., Jayesh S., Bhasi A.B.: Road traffic accidents: An overview of data sources, analysis techniques and contributing factors. Materials Today: Proceedings, 47, 15, 2021, 5135-5141, DOI: 10.1016/j.matpr.2021.05.415
Google Scholar

Bezpieczeństwo towarowego transportu drogowego w Polsce: regionalne wzorce wypadków i koszty uszkodzeń infrastruktury

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Inne teksty tego samego autora

Pobrania

Marcin Świtała

Maciej Maliszewski

Agata Kowalewska

Rafał Królikowski