Petrograficzna ocena obecności potencjalnie reaktywnej alkalicznie krzemionki w żwirach polodowcowych północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec

Andrzej K. Dubiniewicz

doi:10.7409/rabdim.023.013

Opublikowane: 2023-09-30

Tom 22 Nr 3 (2023)

Petrograficzna ocena obecności potencjalnie reaktywnej alkalicznie krzemionki w żwirach polodowcowych północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec

Andrzej K. Dubiniewicz

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.7409/rabdim.023.013

Abstrakt

W pracy przedstawiono wyniki petrograficznej oceny obecności potencjalnie reaktywnej alkalicznie krzemionki w żwirach ze złóż polodowcowych północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec. Analiza petrograficzna polegała na identyfikacji minerałów alkalicznie reaktywnych oraz ustaleniu formy ich występowania i zawartości. W kruszywach polodowcowych, które mają zróżnicowany skład, dominują okruchy skał krystalicznych. Obecne są w nich także okruchy wapieni i piaskowców oraz podrzędnie skał krzemionkowych i opalu. W ziarnach żwirów znajdują się różne formy reaktywnej krzemionki – opal, chalcedon, kwarc kryptokrystaliczny i mikrokrystaliczny oraz kwarc w stanie naprężeń. W składnikach mineralnych skał zaobserwowano przejawy procesów wtórnych, głównie kaolinityzacji plagioklazów i chlorytyzacji biotytu. Żwiry polodowcowe zaliczono do kruszyw potencjalnie reaktywnych według dokumentu RILEM AAR-1. Przeprowadzone badania potwierdziły, że analiza petrograficzna jest metodą pozwalającą w krótkim czasie stwierdzić występowanie składników szkodliwych, powinna ona jednak być stosowana w ocenie reaktywności alkalicznej kruszyw w połączeniu z innymi metodami.

Słowa kluczowe:

analiza petrograficzna, krzemionka, minerały reaktywne, procesy wtórne, reaktywność alkaliczna, żwiry polodowcowe.

Podobne artykuły

Zdzisław Naziemiec, Ewelina Pabiś-Mazgaj, Wstępna ocena reaktywności alkalicznej kruszyw łamanych ze złóż polodowcowych rejonu północnej Polski , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 16 Nr 3 (2017)
Daria Jóźwiak-Niedźwiedzka, Karolina Gibas, Michał A. Glinicki, Rozpoznanie petrograficzne minerałów reaktywnych w kruszywach krajowych i ich klasyfikacja zgodnie z zasadami RILEM i ASTM , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 16 Nr 3 (2017)
Henryk Zobel, Artur Zbiciak, Radosław Oleszek, Rafał Michalczyk, Przemysław Mossakowski, Numeryczna identyfikacja cech dynamicznych stalowo-betonowego mostu kolejowego , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 13 Nr 3 (2014)
Marek Mistewicz, Ekonomiczne i społeczne aspekty wieloletniego użytkowania najdłuższego w Polsce mostu drogowego - o konstrukcji tymczasowej , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 15 Nr 3 (2016)
Daria Jóźwiak-Niedźwiedzka, Aneta Antolik, Kinga Dziedzic, Michał A. Glinicki, Karolina Gibas, Weryfikacja odporności wybranych kruszyw ze skał magmowych na reakcję z alkaliami , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 18 Nr 1 (2019)
Daria Jóźwiak-Niedźwiedzka, Aneta Antolik, Kinga Dziedzic, Paweł Lisowski, Potencjalna reaktywność alkaliczna piasku z krajowych złóż , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 21 Nr 3 (2022)
Michał A. Glinicki, Daria Jóźwiak-Niedźwiedzka, Aneta Antolik, Kinga Dziedzic, Mariusz Dąbrowski, Karolina Bogusz, Paweł Lisowski, Analiza przyczyn uszkodzeń jednowarstwowej betonowej nawierzchni drogi ekspresowej , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 21 Nr 3 (2022)
Zdzisław Naziemiec, Reaktywność alkaliczno-krzemionkowa wybranych krajowych kruszyw drobnych , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 17 Nr 4 (2018)
Renata Żochowska, Marcin Jacek Kłos, Piotr Soczówka, Analiza bezpieczeństwa ruchu na skrzyżowaniach tras tramwajowych z ruchem kołowym , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 20 Nr 1 (2021)
Wojciech Drożdż, Zbigniew Giergiczny, Odporność zapraw i betonu z dodatkiem popiołu lotnego wapiennego na korozję alkaliczną , Roads and Bridges - Drogi i Mosty: Tom 12 Nr 2 (2013)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dubiniewicz, A. K. (2023). Petrograficzna ocena obecności potencjalnie reaktywnej alkalicznie krzemionki w żwirach polodowcowych północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec. Roads and Bridges - Drogi I Mosty, 22(3), 259–273. https://doi.org/10.7409/rabdim.023.013

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Portland Cement Association: Types and Causes of Concrete Deterioration, IS536, PCA, Skokie, 2002
Google Scholar

Thomas M.D., Fournier B., Folliard K.J.: Alkali-aggregate reactivity (AAR) Facts Book. Report No. FHWA-HIF-13-019, Federal Highway Administration, Washington, 2013
Google Scholar

Alaejos P., Lanza V.: Influence of equivalent reactive quartz content on expansion due to alkali silica reaction. Cement and Concrete Research, 42, 1, 2012, 99-104, DOI: 10.1016/j.cemconres.2011.08.006 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cemconres.2011.08.006
Google Scholar

Medeiros S., Fernandes I., Fournier B., Nunes J., Santos-Silva A., Ramos V., Soares D.: Alkali-silica reaction in volcanic rocks: a worldwide comparative approach. Materiales De Construcción, 72, 346, 2022, DOI: 10.3989/mc.2022.16221 DOI: https://doi.org/10.3989/mc.2022.16221
Google Scholar

Kim J.J., Fan T., Reda Taha M.M.: Simulating the Effect of ASR on the Performance of Concrete Structures. 10th International Conference on Mechanics and Physics of Creep, Shrinkage, and Durability of Concrete and Concrete Structures, Vienna, 2015, 157-165, DOI: 10.1061/9780784479346.019 DOI: https://doi.org/10.1061/9780784479346.019
Google Scholar

Rezakhani R., Alnaggar M., Cusatis G.: Multiscale Homogenization Analysis of Alkali-Silica Reaction (ASR) Effect in Concrete. Engineering, 5, 6, 2019, 1139-1154, DOI: 10.1016/j.eng.2019.02.007 DOI: https://doi.org/10.1016/j.eng.2019.02.007
Google Scholar

Gillott J.E.: Mechanism and kinetics of expansion in the alkali-carbonate rock reaction. Canadian Journal of Earth Sciences, 1, 2, 1964, 121-145, DOI: 10.1139/e64-007 DOI: https://doi.org/10.1139/e64-007
Google Scholar

Katayama T.: The so-called alkali-carbonate reaction (ACR) – Its mineralogical and geochemical details, with special reference to ASR. Cement and Concrete Research, 40, 4, 2010, 643-675, DOI: 10.1016/j.cemconres.2009.09.020 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cemconres.2009.09.020
Google Scholar

Katayama T., Jensen V., Rogers C.A.: The enigma of the 'so-called' alkali-carbonate reaction. Proceedings of the Institution of Civil Engineers “Construction Materials”, 169, 4, 2016, 223-232, DOI: 10.1680/jcoma.15.00071 DOI: https://doi.org/10.1680/jcoma.15.00071
Google Scholar

Jensen V.: The controversy of alkali carbonate reaction: state of art on the reaction mechanisms and behaviour in concrete, in: Drimalas T., Ideker J.H., Fournier B. (eds): Proceedings of the 14th International Conference on Alkali-Aggregate Reactions in Concrete, Austin, 2012, http://farin.no/Articles/ICAAR2012%20Jensen2.pdf
Google Scholar

Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2020 r. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 2021
Google Scholar

Galos K.: Regionalne zróżnicowanie krajowego rynku kruszyw naturalnych łamanych. Górnictwo i Geoinżynieria, 34, 4, 2010, 179-193
Google Scholar

Radziszewski R., Piłat J., Radziszewski P., Kowalski K.: Kruszywa polodowcowe Polski północno-wschodniej do nawierzchni drogowych. Drogownictwo, 66, 7-8, 2011, 226-231
Google Scholar

Najduchowska M., Naziemiec Z., Pabiś-Mazgaj E.: Właściwości mechaniczne wybranych kruszyw krajowych. Konferencja „Dni Betonu”, Wisła, 2018, 129-144
Google Scholar

PN-EN 932-3:2022-12 Badania podstawowych właściwości kruszyw. Część 3: procedura i terminologia uproszczonego opisu petrograficznego
Google Scholar

PN EN 12407:2007 Metody badań kamienia naturalnego. Badania petrograficzne
Google Scholar

ASTM C295/C295M-12:2019 Standard Guide for Petrographic Examination of Aggregates for Concrete
Google Scholar

Sims I., Nixon P.: RILEM Recommended Test Method AAR-1: Detection of potential alkali-reactivity of aggregates – Petrographic method. Materials and Structures, 36, 2003, 480-496, DOI: 10.1007/BF02481528 DOI: https://doi.org/10.1007/BF02481528
Google Scholar

Czubla P., Gałązka D., Górska M.: Eratyki przewodnie w glinach morenowych Polski. Przegląd Geologiczny, 54, 4, 2006, 352-362
Google Scholar

Górska-Zabielska M.: Obszary macierzyste skandynawskich eratyków przewodnich osadów ostatniego zlodowacenia północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec. Geologos, 14, 2, 2008, 177-194
Google Scholar

Wyszomirski P., Szydłak T., Pichniarczyk P.: Charakterystyka surowcowa wybranych kruszyw mineralnych NE Polski w aspekcie trwałości betonów. Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, 96, 2016, 363-378
Google Scholar

Naziemiec Z., Pabiś-Mazgaj E.: Preliminary evaluation of the alkali reactivity of crushed aggregates from glacial deposits in Northern Poland. Roads and Bridges - Drogi i Mosty, 16, 3, 2017, 203-222, DOI: 10.7409/rabdim.017.014
Google Scholar

Jóźwiak-Niedźwiedzka D., Gibas K., Glinicki M.A.: Rozpoznanie petrograficzne minerałów reaktywnych w kruszywach krajowych i ich klasyfikacja zgodnie z zasadami RILEM i ASTM. Roads and Bridges - Drogi i Mosty, 16, 3, 2017, 223-239, DOI: 10.7409/rabdim.017.015
Google Scholar

Nixon P.J., Sims I.: RILEM Recommended Test Method AAR-2: Detection of Potential Alkali-Reactivity – Accelerated Mortar-Bar Test Method for Aggregates, in: Nixon P., Sims I. (eds): RILEM Recommendations for the Prevention of Damage by Alkali-Aggregate Reactions in New Concrete Structures. RILEM State-of-the-Art Reports, 17, Springer, Dordrecht, 2016, DOI: 10.1007/978-94-017-7252-5_4 DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-7252-5_4
Google Scholar

Nixon P.J., Sims I.: RILEM Recommended Test Method AAR-3: Detection of Potential Alkali-Reactivity – 38°C Test Method for Aggregate Combinations Using Concrete Prisms, in: Nixon P., Sims I. (eds): RILEM Recommendations for the Prevention of Damage by Alkali-Aggregate Reactions in New Concrete Structures. RILEM State-of-the-Art Reports, 17, Springer, Dordrecht, 2016, DOI: 10.1007/978-94-017-7252-5_5 DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-7252-5
Google Scholar

National Ready Mixed Concrete Association: Guide Specifications for Concrete Subject to Alkali-Silica Reactions. Maryland, 1993
Google Scholar

Kwiatkowski S.: Diageneza nie detrytycznych osadów krzemionkowych. Przegląd Geologiczny, 44, 6, 1996, 612-618
Google Scholar

Hinman N.W.: Chemical factors influencing the rates and sequences of silica phase transitions: Effects of organic constituents. Geochimica et Cosmochimica Acta, 54, 6, 1990, 1563-1574, DOI: 10.1016/0016-7037(90)90391-W DOI: https://doi.org/10.1016/0016-7037(90)90391-W
Google Scholar

Wakizaka Y.: Alkali-silica reactivity of Japanese rocks. Developments in Geotechnical Engineering, 84, 2000, 292-303, DOI: 10.1016/S0165-1250(00)80024-3 DOI: https://doi.org/10.1016/S0165-1250(00)80024-3
Google Scholar

Jóźwiak-Niedźwiedzka D., Antolik A., Dziedzic K., Lisowski P.: Potential alkaline reactivity of sands from domestic deposits. Roads and Bridges - Drogi i Mosty, 21, 3, 2022, 253-271, DOI: 10.7409/rabdim.022.015 DOI: https://doi.org/10.7409/rabdim.022.015
Google Scholar

Petrograficzna ocena obecności potencjalnie reaktywnej alkalicznie krzemionki w żwirach polodowcowych północno-zachodniej Polski i północno-wschodnich Niemiec

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Podobne artykuły

Pobrania

Andrzej K. Dubiniewicz